Dalekie podróże rozbudzają wyobraźnię, kształtują charakter, inspirują do działania by zrealizować wymarzony plan. Choć od wyprawy Jerzego Jelińskiego automobilem ”naokoło świata” upłynęło bez mała sto lat, historia tego bezprecedensowego wydarzenia nie przestaje nas zadziwiać.
Książka Doroty i Dariusza Grochalów, długo oczekiwana, ale już gotowa i dostępna dla Czytelników, przedstawia niezwykłą wyprawę młodego harcerza, który, jak głosi legenda, pewnego dnia 1924 lub 1925 roku odpowiedział na prasowe ogłoszenie i został członkiem czteroosobowej wyprawy, a ostatecznie nie tyle jej uczestnikiem, co głównym bohaterem.
Pierwotnie miała to być podróż na rowerach, a zaproszenie wyszło od Eugeniusza Smosarskiego, brata słynnej aktorki, Jadwigi Smosarskiej. Względy techniczne zadecydowały jednak o tym, że jeszcze przed początkiem realizacji projektu, czwórka uczestników (oprócz Jelińskiego i Smosarskiego grupę tworzyli Jan Wacław Łada i Bruno Bredschneider) “przesiadła się” z rowerów do automobilu. Dookoła świata wiózł ich specjalnie na tę okazję skonstruowany samochód, którego bazę stanowiło udoskonalone podwozie słynnego Forda T, a nadwozie przypominało współczesny kamper, zarówno pod względem funkcjonalności, jak i barwy. Samochód był biały, a wzdłuż jego boków przebiegał nawiązujący do polskiej flagi pasek z napisem głoszącym: “Wyprawa polskich harcerzy fordem naokoło świata”. Z pewnością wsparcie ze strony Związku Harcerstwa Polskiego ułatwiło załatwienie wielu niezbędnych formalności, a w czasie podróży, co Jerzy Jeliński dobitnie podkreślał, mógł on dzięki niemu liczyć na pomoc skautów w wielu krajach, które przemierzał, najpierw wraz z trójką towarzyszy, a ostatecznie sam. Drugą część trasy, wiodącej przez Europę, Afrykę, Amerykę Północną, Azję i znowu znaczną część Europy, odbył Jeliński w samochodzie Buick Master Six Coupe. Jak do tego doszło i dlaczego potrzebne były aż dwa wozy, dowie się Czytelnik z kart książki.
Publikacja Doroty i Dariusza Grochalów w sposób przystępny i uporządkowany przedstawia przebieg ponad dwuletniej podróży Jerzego Jelińskiego, człowieka bez wątpienia niezwykłego, patrioty, któremu bliskie były wartości harcerskie, a duch przygody, młodzieńcza energia i determinacja napędzana siłą marzeń sprawiały, że szczęście mu sprzyjało, a los nagradzał za odwagę.
Książka zawiera bogaty materiał zdjęciowy, kopie archiwalnych artykułów prasowych, a także mapy ilustrujące każdy etap wyprawy.
Chociaż wydana jest jako reportaż historyczny, czyta się ją lepiej aniżeli niejedną powieść. Fascynująca, wciągająca lektura: ponad dwieście stron, które pochłaniamy z przyjemnością i szybko, a potem… żałujemy, że już dotarliśmy do ostatniej.
/Małgorzata Kazimierska/
Książka jest dostępna w Bibliotece Głównej, Filii w Starej Miłośnie i w Filii w Zielonej.
Dorota i Dariusz Grochalowie – “Ekspedycja pierwszego Polaka automobilem dookoła świata 1926 – 1928”
Wydawnictwo EW-POL BIS Paweł Uzarowicz, 2021
ISBN: 978-83-9601-650-8
